پرسش و پاسخی دربارهی مذاهب جنیان، از محمدحسین طباطبایی صاحب المیزان، نقل شده بدین نحو:
س72 - آیا از میان جنّیان، کسانی هستند که به ادیان دیگر غیر از اسلام، اعتقاد داشته باشند؟ ج - از خود آنان نقل شده که گفتهاند: تمام ادیان و مذاهب انسانها، در میان ما وجود دارد بجز مذهب اهل تسنن، زیرا اشخاصی که از طایفهی جنّ در واقعهی غدیرخم بودند هنوز زنده هستند و به نصب امیرالمؤمنین(ع) به خلافت توسط رسولاکرم(ص) شهادت میدهند. (در محضر علامهی طباطبایی، محمدحسین رخشاد ص45)
بر این پاسخ، ملاحظاتی وارد است. تقریر یکی از اهمّ آنها بدینقرار است که:
در واقعهی غدیر، هزاران تن از مسلمین شخصاً حضور داشته و جریان را با چشم و گوش خود دیده و شنیدند. تا دهها سال بعد از رحلت رسولخدا(ص) نیز بعضی از اینان زنده بوده و میتوانستند بر وقایع آن، شهادت دهند. با این حال، کثیری از مسلمین، ولایت اهلبیت(ع) را رها کرده و به دنبال نظریهپردازان منحرف از اهلبیت(ع) افتادند و اینچنین، مذاهب اهل تسنن پدید آمد.
مشکل کثیری از آنان این نبود که از واقعهی غدیر، خبر نداشته باشند و کسانی که آن واقعه را با چشم خود دیدند را ندیده باشند. مشکل، عدم اطلاع و بیخبری نبود که با خبر و اطلاع، حل شود. بلکه مشکل در جای دیگری بود و هست و خواهد بود.
انسان، در انتخاب مسیر خود، آزاد و مختار است و میتواند راه بهشت یا دوزخ را به اختیار خود برگزیند. گذشتن از عقائد موروثی و سنتی و چشمپوشی از منافع مادی و دنیوی و درگیر التزامات مذهب حق شدن، امری سخت و خلاف طبع است که عادتاً کسی مشتاق آن نیست. لذا اگر کسی بابت این تمایلات، از پذیرش حقیقت، سر باز زند معنایش این نیست که نمیداند حق چیست و کجاست. بلکه چهبسا میداند اما نمیخواهد ملتزم شود.
در این صورت، یک نفر که هیچ، هزاران نفر هم از واقعهای برایش خبر بیاورند که مفادش خلاف تمایلاتش باشد نخواهد پذیرفت. بالعکس اگر بخواهد حقیقت محض را درک کند نیاز نیست اشخاص حاضر در آن واقعه، حتماً زنده باشند و نزد او شهادت دهند. بلکه همین مقدار که نقل موثق و معتبر بر آن باشد میپذیرد.
اگر جنّ، چون انسان، مختار است و در این جهات، تفاوتی با انسان ندارد (کما هو الظاهر ولو بعضاً) این سخن و استدلال، ضعیف بوده و مورد قبول نمیباشد.