یکی از عباراتی که در السنه و اذهان، مطرح بوده و گاه به عنوان حدیث امام معصوم(ع) نیز تلقی گردیده عبارت «کل یوم عاشوراء کل أرض کربلاء» میباشد. این در حالی است که عبارت مذکور، در هیچ منبع حدیثی معروفی، حتی با سند ضعیف هم مشاهده نشده و روایتبودنش ثابت نیست. گویا دو مصراع از یک شعر رباعی است که در قرون اخیر، سروده شده و ساختگی میباشد.
این عبارت به لحاظ مضمونش، در جهت تقویت بعضی افکار یا ترویج برخی افراد، مکرر به کار رفته و به آن استناد شده و مشهور گردیده است. چهبسا در اثر همین شهرت، کمکم امر بر بعض افراد، مشتبه شده که حدیث باشد درحالیکه نهتنها این مطلب، ثابت نیست بلکه تقریباً خلاف آن، مشهود است.
از بحث سندی که بگذریم، از حیث دلالت و مفهوم نیز عبارت فوق، خالی از اشکال نبوده و بعض برداشتهای مبتنی بر آن، مورد قبول نمیباشد. مثلاً اینکه تصور شود همهی روزها عاشوراست پس همهی صحنههای درگیری اهالی جبههی حق و جبههی باطل، صحنهای در حد عاشورا و معرکهای بسان کربلاست و همهی رزمندگان جبههی حق، در حقانیت و مظلومیت و مصیبت، همسان سیدالشهداء(ع) و اصحابشان(رض) هستند و... مردود است.
در روایتی وارد شده امام مجتبی(ع) در مقام مقایسهی مصیبت خود با مصیبت سیدالشهداء(ع) فرمود: «لا یوم کیومک یا أباعبدالله؛ هیچ روزی چون روز تو نیست ای اباعبدالله» (أمالیالصدوق ص177). اگر مصیبت سایر ائمه(ع) با مصیبت سیدالشهداء(ع) یکی نیست دیگر چه جای تساوی آن با مصائب افراد متفرقه ولو متدین و شیعهی اهل بیت(ع)؟
همچنین ممکن است گفته شود منظور عبارت، این است که همیشه بین جنود الهی و جنود شیطانی، درگیری بوده و هست و انسان باید آن به آن، متوجه مسؤولیت خود، نسبت به طرفین این منازعه باشد و چه در درون و چه در برون، به آنچه وظیفهی الهیاش اقتضا میکند عمل نماید و... این تفسیر گرچه اعتقاد درستی، تلقی میشود لکن آیا حقیقتاً میتوان این مطلب کلّی را به عنوان مفهوم آن نیمسطر، بیان نمود و در جای تفسیرش نشاند؟
ظاهر آن عبارت این است که همهی روزها، عاشوراء هستند و همهی زمینها، کربلاء و حتی ممکن است از اطلاق آن، اینطور نتیجه گرفته شود که زمین کربلاء بر زمینهای دیگر، شرافت و افضلیتی ندارد درحالیکه در ردّ این سخن، روایاتی چند، قابل توجه میباشد. مثلاً وسائلالشیعة، کتاب الحج، أبواب المزار، باب68 و...